przejrzysta i uporządkowana szata graficzna, wszystko, co uczeń szkoły podstawowej musi wiedzieć o przymiotniku, rzeczowniku, liczebniku, przysłówku i przedimku oraz angielskich czasach, czasownikach modalnych i nie tylko, stopniowy wzrost trudności poszczególnych ćwiczeń, zadania edukacyjne, które mobilizują do myślenia i Istnieją trzy tryby czasownika: oznajmujący (orzekający), rozkazujący i przypuszczający. Tryb oznajmujący informuje o czynnościach lub stanach, najczęściej w czasie teraźniejszym, jednak może zaistnieć również w czasie przeszłym lub przyszłym. Tryb rozkazujący wyraża polecenia, rozkazy, prośby. Testy certyfikatowe z języka polskiego B1: odmiana czasownika w czasie teraźniejszym i przyszłym prostym. Instrukcja do testów i ćwiczeń. Wpisz poprawną opcję W każdej z komórek można kliknąć myszką (lub palcem na smartfonie) i wpisać słowo (lub literę, w zależności od zadania). Zaznacz poprawną opcję Kliknij tutaj, 👆 aby dostać odpowiedź na pytanie ️ W czasie teraźniejszym nie można określić. palma112 palma112 20.09.2015 Polski Szkoła podstawowa Tematem czasownika nazywamy formę, która pozostaje po odjęciu od bezokolicznika końcówki -en lub -eln, a w przypadku czasowników zakończonych na -ern końcówki -n. Czasowniki zakończone na -en otrzymują w czasie teraźniejszym (Präsens) następujące końcówki osobowe: scenariusza tak, żeby wszyscy zaangażowani w realizację filmu mogli wydajnie pracować. Jedna strona właściwie sformatowanego scenariusza odpowiada jednej minucie filmu. Zasady dotyczące treści: - scenariusz należy pisać w czasie teraźniejszym, - scenariusz opisuje tylko to co widać i słychać na ekranie, Są ważne w komunikacji, ponieważ zwykle wskazują: nadawców, odbiorców, kogoś, kto nie bierze udziału w komunikacji, ale się o nim wspomina. Nie zawsze musimy korzystać z zaimków, aby wskazać osoby, które uczestniczą w zdarzeniach. W języku polskim informacje na ten temat zapisane są w końcówkach osobowych czasownika. Portal Wordwall umożliwia szybkie i łatwe tworzenie wspaniałych materiałów dydaktycznych. Wybierz szablon. Wprowadź elementy. Pobierz zestaw ćwiczeń interaktywnych i do wydruku. Dowiedz się więcej. Odmiana czasowników - Niemiecki odmiana czasowników Sein/Haben - Odmiana czasownika w czasie teraźniejszym Präsens - Odmiana Czasu przeszły ( preteritum) używamy, gdy mówimy o przeszłości i chcemy podkreślić, kiedy dokładnie dane wydarzenie miało miejsce. Wskazuje on zakończone czynności, które nie mają skutków w teraźniejszości. Preteritum występuje bardzo często z określeniami czasu dotyczącymi przeszłości, m.in.: i går – wczoraj. i forrige Kiedy nie można określić czasu czasownika? Pamiętaj, że: (1) czas określamy wyłącznie w trybie oznajmującym, (2) w czasie teraźniejszym, przyszłym prostym i w trybie rozkazującym nie określamy formy rodzajowej, (3) czasowniki dokonane nie mają czasu teraźniejszego, a w zamian mają czas przyszły prosty, (4) czasowniki 9CEC. 1) rodzaje,2) osoby,3) liczby,4) czasy,5) tryby,6) przez osoby to oznaczenie wykonawcy czynności, czyli podmiotu. W języku polskim wyróżnia się trzy osoby: 1. pierwsza osoba: nadawca komunikatu ja (mówię, robię, czytam, gram, śpiewam) lub grupa osób, wśród których znajduje się nadawca — my (mówimy, robimy, czytamy, gramy, śpiewamy),2. druga osoba: podmiot i odbiorca to ta sama osoba ty (mówisz, robisz, czytasz, grasz, śpiewasz) lub grupa osób, wśród których znajduje się odbiorca — wy (mówicie, robicie, słuchacie, czytacie, gracie, śpiewacie),3. trzecia osoba: oznacza zwykle kontekst, czyli przedmiot (osoba lub rzecz), który nie jest ani nadawcą, ani odbiorcą komunikatu — on, ona, ono (np. Jacek śpiewa, Kasia czyta, Kot śpi) lub grupa osób — oni (Jacek i Kasia śpiewają, ludzie śpiewają).Liczba, przez którą odmienia się czasownik to nic innego jak określenie liczby pojedynczej lub mnogiej. Liczba pojedyncza:1. ja (jestem)2. ty (jesteś)3. on, ona ono (jest)Liczba mnoga:1. my (jesteśmy)2. wy (jesteście)3. oni, one (są)Przykładowa odmiana czasownika szukaćPodstawa słowotwórcza słowa szukać to szuka-. Podczas odmiany przez odmiany przez liczby dodawana jest właściwa końcówka osobowa (-m, -sz, -my, -cie, -ją), która informuje o tym czy jest to liczba pojedyncza czy mnoga. Ponadto istnieje bezosobowa forma czasownika w czasie przeszłym, która jest nieodmienna i przyjmuje końcówkę -no, -to, np.: wypisano, zrobiono, naprawiono, wystawiono, zwrócono itp. Kategoria czasu określana jest na trzy sposoby:1. czas teraźniejszy,2. czas przeszły,3. czas przyszły. Czas teraźniejszy zakłada, że rzecz dzieje się w chwili mówienia, np.: (ja) dyktuję, a ty piszesz, (ptak) lata, (śnieg) sypie, (Kasia i Tomek) rozmawiają. Czas przeszły oznacza, że moment mówienia następuje po procesie, np.: Wczoraj miałam urodziny, (samolot) wylądował, (liście) opadły, (wy) czasie przyszłym mówienie o rzeczy wyprzedza jej przebieg, np.: Jutro idę na basen, (ona) zrobi, (my) odwiedzimy. W tym przypadku wyróżnia się także dwa rodzaje czasów: czas przyszły prosty (np.: kupię, oddam, przeczytam) oraz czas przyszły złożony (będę pracować, będę zamykać, będę myśleć). Czasowniki w czasie złożonym tworzy się w dwojaki sposób:1. poprzez połączenie osobowej formy być (będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) z odmianą 3. osoby liczby pojedynczej w czasie przeszłym, np.: będę pracował, będziesz wychodził, będzie tworzył za pomocą osobowej formy być z bezokolicznikiem, np.: będę pracować, będziesz wychodzić, będzie tworzyć czasownika oznacza „realność” jego wykonania. Za jego pomocą wyrazić można stosunek mówiącego do treści wypowiedzenia. Inaczej mówi się o czynnościach, które rzeczywiście się wykonuje, inaczej o czynnościach możliwych do wykonania (przypuszczalnych), jeszcze inaczej o nakazujących. Wyróżnia się trzy tryby czasownika:1. tryb oznajmujący (orzekający) — dla czynności, które realnie się odbywają, odbywały lub będą odbywały, np.: zrobię, kupiliśmy, będą trenować, 2. tryb przypuszczający — dla czynności pomyślanych, potencjalnych, pożądanych, niepewnych (hipotetycznych i możliwych do realizacji tylko po spełnieniu tylko określonych warunków), np.: zrobiłbym, kupilibyśmy, potrenowaliby (cechą charakterystyczną jest cząstka by),3. tryb rozkazujący — pełni funkcję impresywną (nakłaniającą do określonych zachowań) i służy do wyrażania polecenia, zakazu, życzenia, np.: Przynieś mi notes, Nie rób tego, Proszę wejść, zrób, niech kupi, niech trenują, uczmy w czasie przeszłym oraz trybie przypuszczającym odmieniają się przez rodzaje. Dla liczby pojedynczej wyróżnia się trzy rodzaje:• rodzaj męski — on (mężczyzna), np.: mówił, czytał, przyszedł, jechałby, miałby, powtarzałby itp. • rodzaj żeński — ona (kobieta), np.: mówiła, czytała, przyszła, jechałaby, miałaby, powtarzałaby itp. • rodzaj nijaki — ono (dziecko), np.: mówiło, czytało, przyszło, jechało, miałoby, powtarzałoby itp. Dla liczby mnogiej:• rodzaj męskoosobowy — oni (mężczyźni), np.: mówili, czytali, przyszli, jechaliby, mieliby, powtarzaliby, itp. • rodzaj niemęskoosobowy — one (kobiety), np.: mówiły, czytały, przyszły, jechałyby, miałyby, powtarzałyby, itp. Strony czasownika służą do wskazywania wykonawcy czynności. Podstawowy podział stron zakłada istnienie trzech wariantów:1. strona czynna — oznacza proces, w którym podmiotem jest wykonawca czynności a dopełnieniem odbiorca, np.: Polska odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli, myje, robi, zamykać, 2. strona bierna — oznacza uleganie jakiejś czynności (podmiotem staje się odbiorca a dopełnieniem nadawca), np.: Niepodległość została odzyskana przez Polskę po 123 latach niewoli, jest myty, jest robiony, jest zamykany, 3. strona zwrotna — używana, gdy czynność skierowana jest na swojego odbiorcę (podmiot jest jednocześnie wykonawcą czynności), np.: myję się, ubieram się, smucę się, czeszę się, biję się, ale również: troszczyć się o siebie, zadbać o siebie czasowniki tworzą stronę czynną, ale nie wszystkie mają stronę bierną. Czasowniki, od których można utworzyć stronę bierną nazywane są przechodnimi. Jednak nie wszystkie czasowniki mogą tworzyć stronę bierną. Są to czasowniki nieprzechodnie, do których zalicza się, np.: spacerować, uśmiechać się, iść, czekać, krzyczeć, leżeć itp. Czasowniki dzielą się na dokonane (czynność, o której mowa została zakończona) oraz niedokonane (czynność jeszcze trwa w chwili mówienia). O aspekcie dokonanym mówi się, gdy czynność oznacza proces zakończony w czasie przeszłym (ale nie odmieniają się w czasie teraźniejszym), np.: zrobiłem, napisałem, nauczyłem lub czasie przyszłym, np.: zrobię, napiszę, nauczę. Natomiast jeśli proces trwa, będzie trwać i nie zakończy się, wówczas jest to aspekt niedokonany (odmieniają się w czasie teraźniejszym oraz przyszłym złożonym), np.: robię, piszę, uczę (się), będę robił, będę pisać itd. Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim Czasowniki określają czynność lub stan. Tylko czasowniki mogą występować jako orzeczenie zdania. W języku polskim występuje wiele form czasowników. Czasowniki polskie podlegają koniugacji, czyli odmianie przez osoby i czasy. W Wikisłowniku znajdują się tabele koniugacji, które umożliwiają samodzielne utworzenie odpowiednich form czasownika. Przy każdym haśle znajduje się odnośnik do odpowiedniej koniugacji. W tym artykule zostały omówione wszystkie formy czasownika. Zobacz: koniugacja I ~ II ~ III ~ IV ~ Va ~ Vb ~ Vc ~ VIa ~ VIb ~ VIIa ~ VIIb ~ VIIIa ~ VIIIb ~ IX ~ Xa ~ Xb ~ Xc ~ XI Czasowników używa się w trzech trybach: oznajmującym (lub orzekającym, deklaratywnym; łac. indicativus), przypuszczającym (łac. potentialis) i rozkazującym (łac. imperativus). W języku polskim tryb oznajmujący może wystąpić w czterech czasach: teraźniejszym, przeszłym, przyszłym i zaprzeszłym. Czas zaprzeszły jest obecnie rzadko używany. Aspekt dokonany i niedokonany Czasownik w aspekcie niedokonanym wyraża ciągłość danej czynności. Czasownik w aspekcie dokonanym wyraża fakt, że czynność została zakończona lub będzie zakończona w przyszłości. Większość czasowników w aspekcie niedokonanym ma swój odpowiednik z aspektem dokonanym. Często utworzenie czasownika dokonanego wymaga tylko dodania odpowiedniego przedrostka ("robić" → "zrobić", "czytać" → "przeczytać"), ale wiele czasowników tworzy swój aspekt dokonany przez zmianę tematu ("zarabiać" → "zarobić", "wyczytywać" → "wyczytać"). Dodatkowo, osobną grupę czasowników stanowią czasowniki wielokrotne, które oznaczają częste powtarzanie danej czynności. Odmieniają się zwykle wg koniugacji VIII (VIIIa i VIIIb). Przykładami takich czasowników są np. "czytywać", "pisywać", "bywać", "pijać" itd. Nie wszystkie czasowniki (szczególnie nieprzechodnie, zob. niżej) mają swój odpowiednik w czasowniku wielokrotnym (np. "biegać", "pływać", "robić"); pozostałe tworzą czasownik wielokrotny od formy niedokonanej ("czytać" → "czytywać"). Bezokolicznik Bezokoliczniki są podstawowymi formami czasownika, jednak rzadko występują samodzielnie w zdaniu. Forma bezokolicznika podawana jest zawsze w słownikach. Po formie bezokolicznika można poznać, do której koniugacji dany czasownik należy. Polskie bezokoliczniki kończą się literą -ć, na przykład "pisać", lub (rzadziej) -c, na przykład "móc". Tryb oznajmujący W trybie oznajmującym mówca podaje wykonywaną czynność jako istniejącą lub uważa, że jest ona istniejąca. Czynność może być wykonana w przeszłości (czas przeszły), w przyszłości (czas przyszły), obecnie (czas teraźniejszy) lub w przeszłości, przed innym omawianym zdarzeniem (czas zaprzeszły). Czas teraźniejszy W czasie teraźniejszym wyróżnia się trzy osoby, każda w liczbie pojedynczej lub mnogiej: 1. osoba (lp. "ja", lm. "my"), 2 osoba (lp. "ty", lm "wy"), 3. osoba (lp. "on", "ona", "ono", lm. "oni", "one"). Od rodzaju wykonawcy czynności (rzeczownika lub zaimka) zależy forma czasownika, która będzie użyta. W czasie teraźniejszym nie ma rozróżnienia, czy wykonawca czynności jest rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego, męskoosobowego lub niemęskoosobowego. Przykład: Zosia pije kawę. Mechanik pije kawę. Czasowniki dokonane nie tworzą form czasu teraźniejszego. Czas przeszły W czasie przeszłym należy dodatkowo uwzględnić rodzaj wykonawcy czynności. Przykład: Zosia piła kawę. Mechanik pił kawę. Wszystkie czasowniki tworzą formy czasu przeszłego. Czasowniki niedokonane wyrażają, że czynność była zaczęta, ale mogła nie zostać zakończona. Przykład: Robiłem pracę domową, ale nagle pies wyrwał mi zeszyt i zjadł. Tutaj podmiot zaczął robić pracę domową, ale z pewnych powodów jej nie dokończył. Fakt, że użyto czasownika w aspekcie niedokonanym, nie oznacza, że czynność nie była dokończona: Robiłem pracę domową, ale nagle pies mi wyrwał zeszyt. Zabrałem mu go, dokończyłem pracę i dostałem z niej piątkę. Czasownik dokonany określa, że czynność została wykonana do końca: Robiłem pracę domową, ale nagle pies mi wyrwał zeszyt i zjadł. Tutaj pies bezpowrotnie zabrał zeszyt i zjadł. Zeszytu nie można już odzyskać. W zdaniach utworzonych w czasie przeszłym dozwolone jest użycie formy 3 osoby lp. lub lm. jako orzeczenia, dalszą część odpowiedniej końcówki może zaś przyjąć dowolny inny wyraz w zdaniu. Taki wyraz uzyskuje pewne wzmocnienie znaczenia: Powiedziałem, że to właśnie zrobiliśmy. – końcówka 3. os. lm. -ili, końcówka 2. os. lm. -iliśmy Powiedziałem, że tośmy właśnie zrobili. – nacisk na "to". Powiedziałem, że to właśnieśmy zrobili. – nacisk na "właśnie". Powiedziałem, że to myśmy właśnie zrobili. – nacisk na "my" (nikt inny, tylko my!). Można również dołączyć końcówkę do spójnika "że": Powiedziałem, żeśmy to (my) właśnie zrobili. – nieco silniej zaakcentowany fakt wykonania czynności. Błędem jest natomiast dołączanie końcówki do partykuły "że" niepełniącej funkcji ekspresywnej: Powiedziałem, że to żeśmy (my) właśnie zrobili. Forma bezosobowa czasu przeszłego Ta forma czasownika wyraża sam fakt wykonania czynności, ale uniemożliwia określenie jej wykonawcy. Przykład: Zasadzono drzewa. Czyli: Ktoś zasadził drzewa, ale nie wiadomo kto. Czas zaprzeszły Czasu zaprzeszłego używa się do podkreślenia, że jedna czynność została wykonana lub była wykonywana przed wykonywaniem innej czynności. Do konstrukcji tego czasu używa się czasownika "być" w odpowiedniej formie czasu przeszłego oraz samego czasownika w czasie przeszłym. Przykład: Ojciec kupił był samochód, a potem go sprzedał. W przykładzie ojciec kupił samochód wcześniej, niż go sprzedał. Obecnie użycie czasu zaprzeszłego zanika i poprawna jest również forma z użyciem w obu zdaniach czasu przeszłego: Ojciec kupił samochód, a potem go sprzedał. gdyż na następstwo zdarzeń wskazuje słowo "potem". Pominięcie czasu zaprzeszłego może jednak prowadzić do pewnych niespójności logicznych, np. w przypadku, kiedy stosujemy spójnik "i": Wszedłem i zamknąłem drzwi. W tym przypadku ze zdania wynika, że podmiot jednocześnie wszedł i zamknął drzwi, chociaż intuicja podpowiada, że najpierw wszedł, a potem zamknął drzwi. Formy czasu zaprzeszłego są za to powszechnie stosowane w trybie przypuszczającym (zob. niżej). Czas przyszły Czasowniki dokonane tworzą czas przyszły prosty. Zdanie w czasie przyszłym prostym wyraża pewność mówcy, że wykonawca czynności wykona ją do końca: Zapalę papierosa. On pójdzie do szkoły. W czasie przyszłym prostym nie ma rozróżnienia między rodzajem gramatycznym wykonawcy czynności. Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony, powstały przez użycie słowa "być" w odpowiedniej formie czasu przyszłego i danego czasownika w czasie przeszłym. Taka konstrukcja wyraża pewność, że czynność będzie wykonywana, ale nie wiadomo, czy zostanie zakończona: Jerzy będzie robił zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. Anna będzie robiła zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. Zamiast czasownika w czasie przeszłym można użyć bezokolicznika: Jerzy będzie robić zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. Anna będzie robić zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. We wszystkich przykładach "zrobi" jest formą czasu przyszłego prostego. Tryb rozkazujący Tryb rozkazujący wyraża polecenie skierowane do podmiotu zdania, aby wykonał jakąś czynność. W języku polskim czasowniki tworzą formy trybu rozkazującego przez zmianę swoich końcówek dla 2. osoby lp. i lm. oraz dla 1. osoby lm. W 3. osobie lp. i lm. używa się formy: "niech" (podmiot) czas przyszły prosty/teraźniejszy Czasu przyszłego prostego używa się dla czasowników dokonanych, a teraźniejszego – dla niedokonanych. Przykłady: Niech on przyjdzie! Niech Pan poczeka! Niech oni się nie ruszają! Tryb przypuszczający Tryb przypuszczający wyraża niepewność mówcy co do faktu zaistnienia czynności. Do tworzenia trybu przypuszczającego używa się końcówki -by. Końcówkę tę zawierają w sobie również wyrazy "gdyby", "jeśliby". Może być również dodana do zaimków rozpoczynających zdanie podrzędne. Czasownik przyjmuje odpowiednią formę swojego czasu przeszłego dla trzeciej osoby (liczby pojedynczej lub mnogiej). Końcówka -by ulega odmianie, w zależności od osoby: 1. osoba: lp. -bym; lm. -byśmy 2. osoba: lp. -byś; lm. -byście 3. osoba: lp. -by; lm. -by Przykłady: Jeśli chcielibyście to kupić, to chętnie to sprzedam. = Jeślibyście chcieli to kupić, to chętnie to sprzedam. Czy znalazłby się tu ktoś, kto by to umiał? = Czy znalazłby się tu ktoś, kto umiałby to? Gdybyście chcieli, to moglibyście to zrobić. = Gdybyście chcieli, tobyście mogli to zrobić. W trybie przypuszczającym mówiący może odnosić się do wydarzeń, które mogą zajść obecnie (tzw. tryb przypuszczający potencjalny), lub do wydarzeń, które mogły być wykonane w przeszłości (tryb przypuszczający nierzeczywisty). Odnosząc się do zdarzeń z przeszłości, należy użyć konstrukcji analogicznej do czasu zaprzeszłego z trybu oznajmującego. W zdaniu: Gdybyś poszedł do pracy, mielibyśmy pieniądze. mówiący wyraża sugestię, że adresat wiadomości (podmiot) może (w tej chwili) iść do pracy i prawdopodobnie będą z tego pieniądze – możliwość czynności występuje w trybie przypuszczającym potencjalnym. Jest to odpowiednik czasu teraźniejszego i przyszłego z trybu oznajmującego. W zdaniu: Gdybyś poszedł był do pracy, mielibyśmy pieniądze. mówiący odnosi się do sytuacji przeszłej (tryb przypuszczający nierzeczywisty): podmiot mógł jakiś czas temu pójść do pracy, ale tego wtedy nie zrobił¹). Wówczas teraz byłyby pieniądze. Jest to odpowiednik czasu przeszłego i teraźniejszego z trybu oznajmującego. ¹) uwaga: to, że podmiot nie wykonał czynności wtedy, nie oznacza, że nie mógł jej wykonać później. Imiesłowy Imiesłowy występują jako orzeczenia w zdaniach, a określają drugą czynność wykonywaną równocześnie przez podmiot. Imiesłowy przysłówkowe określają samą czynność jako wykonywaną równocześnie z czynnością podaną w orzeczeniu, a imiesłowy przymiotnikowe – podmiot jako wykonawcę innej czynności. Imiesłów przymiotnikowy czynny oznacza czynność, jaką wykonuje podmiot równocześnie z inną czynnością. Imiesłów taki tworzą czasowniki niedokonane. Przykład: Oglądający mecz Stefan nie ma czasu dla żony. Orzeczeniem jest czasownik "mieć" ("ma"). Stefan nie ma czasu dla żony. Jednocześnie jest on wykonawcą drugiej czynności: ogląda mecz. Ta druga czynność jest wykonywana jakby w tle; istotą zdania jest to, że Stefan nie ma czasu dla żony. Imiesłów przymiotnikowy bierny oznacza, że podmiot jest celem innej czynności, wykonywanej na nim przez kogoś lub coś innego. Imiesłowy takie tworzą czasowniki niedokonane: Oglądany przez niego mecz absorbuje całą jego uwagę. Tutaj podmiotem jest "mecz", a orzeczeniem czasownik "absorbować" ("absorbuje"). Główną część zdania stanowi fakt, że mecz absorbuje uwagę Stefana. Jednocześnie mecz jest celem innej czynności: "oglądać" – jest oglądany. Imiesłów przymiotnikowy przeszły oznacza, że czynność podmiotu została wykonana przed główną czynnością. Imiesłów ten tworzą czasowniki dokonane: "Szkoda, że telewizor nie jest popsuty" – myśli żona Stefana. W pierwszym zdaniu podmiotem jest słowo "telewizor", orzeczeniem - "być" ("jest"). Imiesłowem przeszłym jest czasownik "popsuć" ("popsuty"). Gdyby telewizor był popsuty, to samo popsucie musiałoby się odbyć wcześniej. Imiesłów przysłówkowy współczesny określa czynność jako wykonywaną równolegle z inną. Imiesłowy te tworzą czasowniki niedokonane: Marząc o tym, żona Stefana robi mu awanturę. Podmiotem jest "żona Stefana", orzeczeniem – "robić" ("robi"). Jednocześnie czynność odbywa się równolegle z inną" z "marzeniem" o czymś. Imiesłów przysłówkowy uprzedni określa czynność, która została wykonana przed inną czynnością. Imiesłowy te tworzą czasowniki dokonane i często jest przyczyną czynności głównej: Usłyszawszy wiele nieprzyjemnych słów, Stefan posłusznie zgadza się wyłączyć telewizor. Podmiotem jest "Stefan", orzeczeniem – "zgadzać się" ("zgadza się"). Przed "zgadzaniem się" zaszła jeszcze inna czynność: Stefan "usłyszał" coś, co sprawiło, że doszło do zgody. Imiesłowy przymiotnikowe odmieniają się jak przymiotniki (deklinacja). zobacz też: Przymiotniki w języku polskim. Rekcja Rekcja to inaczej rząd czasownika. Wiele czasowników "rządzi" dopełnieniem, nadając mu formę w określonym przypadku. Większość polskich czasowników rządzi biernikiem. Czasowniki te, gdy są zaprzeczone lub użyte w zdaniu, które z kontekstu jest zaprzeczone, rządzą dopełniaczem, np.: Oglądam wystawę. Nie oglądam wystawy. Pozostałe czasowniki rządzą tym samym przypadkiem zarówno, gdy nie są, jak i gdy są zaprzeczone: Zapobiegł nieszczęściu. Nie zapobiegł nieszczęściu. Strona czynna, zwrotna i bierna Strony nie określają wzajemnego stosunku podmiotu i dopełnienia. Strona czynna określa, że to podmiot jest wykonawcą czynności: Mechanik naprawia samochód. Strona bierna określa, że podmiot jest celem czynności, wykonywanej przez coś/kogoś innego: Samochód jest naprawiany przez mechanika. Stronę bierną tworzy się przez użycie słowa "być" w odpowiedniej formie oraz imiesłowu przymiotnikowego biernego lub (w czasie przeszłym i przyszłych) przez słowa "być" i "zostać" z imiesłowem przymiotnikowym biernym lub przeszłym. Czasowniki, które tworzą stronę bierną, nazywa się przechodnimi, a czasowniki, które nie tworzą strony biernej – nieprzechodnimi. Strona zwrotna występuje, gdy podmiot jednocześnie jest odbiorcą skutków czynności. Czasowniki, które tworzą stronę zwrotną, nazywa się zwrotnymi. W języku polskim wszystkie takie czasowniki występują z zaimkiem zwrotnym "się". Jerzy zamknął się w pokoju. Podmiot wykonał czynność zamknięcia na sobie samym. Rzeczowniki odczasownikowe (gerundia) Od czasowników można utworzyć rzeczowniki, będące nazwami wykonywanych czynności. Przykład: czytać → czytanie, robić → robienie. Jak wygląda rzeczownik w języku angielskim? Rzeczownik (noun) określa rzeczy, ludzi, zwierzęta, rośliny przedmioty oraz pojęcia abstrakcyjne Rzeczowniki dzieli się na policzalne oraz niepoliczalne. Rzeczownik policzalny, to taki, który da się policzyć na sztuki, np. 1 kot - 2 koty Rzeczownik niepoliczalny, to taki, którego nie da się policzyć na sztuki, np. woda, mąka, cukier, czas, chleb Rzeczownik policzalny może mieć liczbę pojedynczą: 1 kot lub mnogą: 2 koty Jak tworzymy liczbę mnogą rzeczowników policzalnych? Liczbę mnogą rzeczowników policzalnych tworzymy dodając do rzeczownika końcówkę -s Pisownia końcówki -s Przykład rzeczowniki kończące się na -s, -z, -ch, -sh, -x lub -o do rzeczownika dodajemy -es box - boxes watch - watches rzeczowniki kończące się na -y poprzedzone spółgłoską -y zamieniamy na -ies baby - babies try - tries rzeczowniki kończące się na -f lub -fe -f lub -fe zamieniamy na -ves thief - thieves knife - knives Rzeczowniki tworzące nieregularną liczba pojedyncza liczba mnoga tłumaczenie man men mężczyzna, człowiek woman women kobieta child children dzieci tooth teeth ząb foot feet stopa mouse mice mysz goose geese gęś sheep sheep owca Do czego używamy czasownika "to be" (być)? a) Do opisywania cech, właściwości itp. np. Ja jestem wysoki. b) Do opisywania stanów, np. Ja jestem głodny. Jak odmieniamy czasownik "to be" w czasie teraźniejszym? I am - ja jestem You are - ty jesteś He is - on jest She is - ona jest It is - to jest We are - my jesteśmy You are - wy jesteście They are - oni są Skrótem od am jest 'm Skrótem od is jest 's Skrótem od are jest 're Jak tworzymy przeczenie z czasownikiem "to be"? I am not - ja nie jestem You are not - ty nie jesteś He is not- on nie jest She is not - ona nie jest It is not- to nie jest We are not- my nie jesteśmy You are not - wy nie jesteście They are not- oni nie są Skrótem od is not jest isn't Skrótem od are not jest aren't Jak tworzymy pytanie z "to be"? Am I .....? - Czy ja jestem ....? Are you ..... ? - Czy ty jesteś ...? .. Is he ....? - Czy on jest ...? Is she ...? - Czy ona jest ...? Is it ...? - Czy to jest ...? Are we ...? - Czy my jesteśmy ...? Are you ...? - Czy wy jesteście ...? Are they ...? - Czy oni są ...? Krótkie odpowiedzi tworzymy następująco: Yes, I/you/we/they have. Yes, he/she/it has. No, I/you/we/they haven't. No, he/she/it hasn't. Do czego używamy czasownika "to have" (mieć)? Czasownika "to have" (mieć) używamy, aby powiedzieć, że ktoś coś ma. Przykład: I have a cat. - Ja mam kota. Do czasownika have można dodać słówko got , nie zmienia ono znaczenia zdania, służy jednynie do nadania rytmu w zdaniu. Np. I have got a cat. = I have a cat. Jak odmieniamy czasownik "to have" w czasie teraźniejszym? I have - ja mam You have - ty masz He has - on ma She has - ona ma It has - to ma We have - my mamy You have - wy macie They have - oni mają Skrótem od have jest 've Skrótem od has jest 's Jak tworzymy przeczenie z czasownikiem "to have" w czasie teraźniejszym? I have not - ja nie mam You have not - ty nie masz He has not - on nie ma She has not - ona nie ma It has not- to nie ma We have not- my nie mamy You have not- wy nie macie They have not - oni nie mają Skrótem od have not jest haven't Skrótem od has not jest hasn't Jak tworzymy pytanie z czasownikiem "to have" w czasie teraźniejszym? Have I ...... ? - Czy ja mam .............? Have you ...... ? - Czy ty masz .............? Has he ...... ? - Czy on ma .............? Has she ...... ? - Czy ona ma .............? Has it ...... ? - Czy to/ono ma .............? Have we ...... ? - Czy my mamy .............? Have you ...... ? - Czy wy macie .............? Have they ...... ? - Czy oni mają .............? Jak tworzymy formę dzierżawczą (possesive's)? Żeby powiedzieć, że coś do kogoś należy używamy formy dzierżawczej. Do właściciela rzeczy dodajemy 's, aby określić własność właściciel 's + posiadana rzecz dog 's kennel = buda psa Tomek 's car = samochód Tomka children 's toys = zabawki dzieci Jeżeli wyraz jest w liczbie mnogiej i kończy się na s dodajemy 's po wyrazie np. dog s' kennel = buda psów Do czego służy konstrukcja There is / There are i jak ją tworzymy? There is / there are służy do określenia, gdzie coś się znajduje, według wzoru: There is/ There are + co + gdzie .. np. There is (co) a book (gdzie) on the table. = Jest książka na stole. There are (co) books (gdzie) in the bag. = Są książki w torbie. Pytanie tworzymy przestawiając there z be (is/are) np. Is there a book on the table? = Czy jest książka na stole? Are there any books in the bag? = Czy są książki w torbie? Krótkie odpowiedzi tworzymy w następujący sposób: Yes, there is./Yes, there are. No, there isn't./No, there aren't. Zaimki miejsca Żeby określić położenie rzeczy, używamy zaimków miejsca. on -na in - w next to - obok behind - za in front of - przed opposite - naprzeciwko between - pomiędzy Zaimki wskazujące This, that, those, these używamy do wskazywania rzeczy This i that używamy w liczbie pojedynczej These i those używamy w liczbie mnogiej This i these używamy gdy rzecz/rzeczy znajdują się blisko That i those używamy gdy rzecz/rzeczy znajdują się daleko np. This car is mine. - Ten samochód jest mój, np. That car is mine. - Tamten samochód jest mój, np. These cars are mine. - Te samochody są moje. np. Those cars are mine. - Tamte samochody są moje. Do czego używamy czasownika "can (umieć)" Czasownika can używamy, żeby określić co potrafimy robić , oraz żeby zapytać o pozwolenie. np. I can swim. = Umiem pływać. She can play guitar. = Ona potrafi grać na gitarze. They can drive a car. = Oni potrafią prowadzić samochód. Przeczenia tworzymy dodając słowo "not" do czasownika can. She can't play guitar. = Ona nie potrafi grać na gitarze. They can't drive a car. = Oni nie potrafią prowadzić samochód. Pytania tworzymy przez szyk przestawny, przestawiając czasownik can z osobą. Can you swim? = Czy potrafisz pływać? Can they speak English? = Czy oni potrafią mówić po angielsku? Krótkie odpowiedzi Yes, I/you/he/she/it/we/you/they can. No, I/you/he/she/it/we/you/they can't. Np. Can you swim? No, I can't. Can we jump? Yes, we can. Kiedy używamy a/an? a i an używamy przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie pojedynczej. a używamy przed rzeczownikiem rozpoczynającym się na spółgłoskę (w wymowie) an używamy przed rzeczownikiem rozpoczynającym się na samogłoskę (w wymowie) Do czego używamy czasu Present Simple? Do czynności powtarzających się, np. I go to school every day. Do upodobań, np. I like pizza. Do opisywania praw przyrody, np. The earth goes round the sun. Do mówienia o czynnościach wynikających z rozkładów jazdy, planów lekcji, programów telewizyjnych itp., niezależnych od nas, np. The bus leaves at 10. = Autobus odjeżdża o 10. Jak wygląda zdanie twierdzące w Present Simple? Zdanie twierdzące w Present Simple: osoba + czasownik(w formie podstawowej) + reszta zdania np. I go to school everyday. Tomek and Kasia play chess every night. !!! W 3 osobie liczby pojedynczej do czasownika dodajemy -s !!! np. He goes to school everyday. Paweł plays football every Saturday. Jak wygląda zdanie przeczące w Present Simple? Zdanie przeczące w Present Simple: osoba DON'T czasownik(w formie podstawowej) + reszta zdania np. I DON'T go to school everyday. Tomek and Kasia DON'T play chess every night. !!! W !!! 3 osobie liczby pojedynczej zamiast DON'T piszemy DOESN'T -s !!! np. He DOESN'T go to school everyday. Paweł DOESN'T play football every Saturday. Jak wygląda pytanie ogólne(czy) w Present Simple? Pytanie typu "Czy" w Present Simple: DO + osoba + czasownik(w formie podstawowej) + reszta zdania np. DO you go to school everyday? DO we play chess every night? !!! W !!! 3 osobie liczby pojedynczej zamiast DO piszemy DOES !!! np. DOES he go to school everyday? DOES Zosia play football every Saturday? Jak wygląda pytanie szczegółowe w Present Simple? Pytanie szczegółowe w Present Simple: Do pytania ogólnego dodajemy wyraz pytający np. Where do you live? - Gdzie mieszkasz? np. Why does she play chess every morning? - Dlaczego ona gra w szachy każdego ranka? Wymień wyrazy pytające. Wyraz pytający Tłumaczenie where gdzie who kto what co, jaki, jaka which który whose czyj why dlaczego when kiedy how jak how often jak często how many ile (do rzeczowników policzalnych) how much ile, jak dużo (do rzeczowników niepoliczalnych how far jak daleko Jakie są przysłówki częstotliwości oraz określniki czasu typowe dla Present Simple? Przysłówki częstotliwości (stawiane pomiędzy osobą i czasownikiem always - zawsze sometimes - czasami often - często rarely - rzadko never - nigdy usually - zazwyczaj, zwykle seldom - rzadko Określniki czasu (stawiane na końcu zdania lub na początku zdania every day - codziennie every week - co tydzień every month - co miesiąc every year - co rok Co oznacza i kiedy stawiamy "some"? "some" oznacza jakieś, trochę "some" stawiamy przed rzeczownikami policzalnymi w i rzeczownikami niepoliczalnymi "some" używamy w zdaniach twierdzących !WYJĄTEK! some możemy użyć w pytaniach grzecznościowych np. Would you like some milk? - Czy chciałbyś trochę mleka? Co oznacza i kiedy używamy "any"? "any" oznacza jakieś, trochę, żaden "any" stawiamy przed rzeczownikami policzalnymi w i rzeczownikami niepoliczalnymi "any" używamy w zdaniach pytajacych i przeczących np. We don't have any time. - Nie mamy żadnego czasu. Wymień possesive adjectives (przymiotniki dzierżawcze) i ich tłumaczenie Possesive adjective Tłumaczenie my mój your twój his jego her jej its tego our nasz your wasz their ich Do czego używamy czasu Present Continuous? Do czynności wykonywanych w momencie gdy o niej mówimy np. I am going to school now. Do czynności zaplanowanych w najbliższej przyszłości np. She is having dinner with her father next week. Jak wygląda zdanie twierdzące w Present Continuous? osoba + czasownik to be (am/are/is) + czasownik z końcówką -ing Jak wygląda zdanie przeczące w Present Continuous? osoba + czasownik to be (am/are/is) + NOT + czasownik z końcówką -ing skrótem od is not jest isn't skrótem od are not jest aren't np. I am not watching TV now. = Nie oglądam teraz telewizji. np. The cat is not (isn't) eating its food. - Kot nie je swojego jedzenia. Jak wygląda pytanie w Present Continuous? Pytanie ogólne (typu "Czy"?) Am/Are/Is + osoba + czasownik z końcówką -ing np. Is she going to the park now? - Czy ona idzie teraz do parku? Pytanie szczegółowe ( z wyrazem pytającym) Jakie są określniki typowe dla czasu Present Continuous? now - teraz at the moment - w tym momencie at present - obecnie this week - w tym tygodniu this month - w tym miesiącu Jak wyglądają zaimki osobowe w funkcji dopełnienia? me - mi, mnie you - tobie, ci him - mu, jemu her - jej it - temu us - nam you - wam them - im Do czego służą przysłówki sposobu i jak je tworzymy? Przysłówki sposobu określają w jaki sposób coś wykonujemy Tworzymy je od przymiotników dodając końcówkę -ly np. bad (zły) - badly(źle) Jeżeli przymiotnik kończy się na y dodajemy końcówkę -ily np. heavy(ciężki) - heavily(ciężko) Jeżeli przymiotnik kończy się na ic dodajemy końcówkę -ally np. tragic(tragiczny) - tragically(tragicznie) !WYJĄTKI! fast (szybki) - fast (szybko) good (dobry) - well (dobrze) hard (trudny, ciężki) - hard (trudno, ciężko) late (późny) - late (późno) Do czego używamy czasu Past Simple? Past Simple używamy do mówienia o czynnościach zakończonych w określonym momencie w przeszłości np. I washed my car yesterday. - Umyłam wczoraj samochód. Jak tworzymy zdanie twierdzące w czasie Past Simple? Zdanie twierdzące w Past Simple osoba 2 forma czasownika reszta zdania np. She ate dinner yesterday at 7. - Ona zjadła obiad wczoraj o 7. Lista czasowników nieregularnych Jak tworzymy drugą formę czasowników regularnych? Drugą formę czasownika tworzymy dodając końcówkę -ed do czasownika gdy czasownik kończy się na -y przed którym stoi spółgłoska, y , zamieniamy y na i, i dodajemy -ed np. dry - dried gdy czasownik kończy się na spółgłoskę poprzedzoną pojedynczą samogłoską podwajamy ostatnią spółgłoskę i dodajemy ed. np. stop - stopped !UWAGA! Nie podwajamy liter -x, -w Jak tworzymy zdanie przeczące w czasie Past Simple? Zdanie przeczące w Past Simple osoba + did not (didn't) + forma podstawowa czasownika (If) + reszta zdania np. She didn't eat dinner yesterday at 7. - Ona nir zjadła obiadu wczoraj o 7. Jak tworzymy pytanie w czasie Past Simple? Pytanie w Past Simple Did + osoba + forma podstawowa czasownika (If) + reszta zdania np. Did she eat dinner yesterday at 7. -Czy ona zjadła obiad wczoraj o 7? Pytanie szczegółowe tworzymy dodając wyraz pytający na początku pytania ogólnego. np. Where did she eat dinner yesterday at 7. -Gdzie ona zjadła obiad wczoraj o 7? Jak odmieniamy czasownik "to be" w czasie Past Simple? Odmiana czasownika "be" w czasie przeszłym osoba forma be tłumaczenie I was ja byłem/byłam you were ty byłeś/byłaś He was on był She was ona była It was to/ono było We were my byliśmy/byłyśmy You were wy byliście/byłyście They were oni byli/one były Wymień possesive pronouns (zaimki dzierżawcze) i ich tłumaczenie. Possesive pronoun Tłumaczenie mine mój yours twój his jego her jej ours nasz yours wasz theirs ich Czym się różni possesive adjective (przymiotnik dzierżawczy) od possesive pronoun (zaimek dzierżawczy)? Przymiotniki dzierżawcze (my, your, his, her itd.) stawiamy przed rzeczownikiem Zaimki dzierżawcze (mine, yours, his, hers itd.) używamy zamiast rzeczownika po zaimku dzierżawczym nie ma rzeczownika. np. This is my book. This book is mine She ate her breakfast. It was hers. Jak tworzymy stopień wyższy przymiotnika? Stopień wyższy przymiotnika Przymiotniki krótkie 1-2 sylabowe W większości przymiotników dodajemy końcówkę -er fast - faster long - longer Gdy przymiotnik kończy się na spółgłoskę poprzedzoną pojedynczą samogłoską, ostatnią spółgłoskę podwajamy i dodajemy końcówkę er hot - hotter big - bigger Gdy przymiotnik kończy się na -y , y zamieniamy na -ier heavy - heavier happy - happier Przymiotniki długie Przed przymiotnikiem długim dodajemy słowa more (bardziej) lub less (mniej) beautiful - more beautiful intelligent - less intelligent Jak tworzymy stopień najwyższy przymiotnika? Stopień najwyższy przymiotnika Przymiotniki krótkie 1-2 sylabowe W większości przymiotników dodajemy końcówkę -est fast - fastest long - longest Gdy przymiotnik kończy się na spółgłoskę poprzedzoną pojedynczą samogłoską, ostatnią spółgłoskę podwajamy i dodajemy końcówkę -est hot - hottest big - biggest Gdy przymiotnik kończy się na -y , y zamieniamy na -iest heavy - heaviest happy - happiest Przymiotniki długie Przed przymiotnikiem długim dodajemy słowa most (najbardziej) lub least (najmniej) beautiful - most beautiful intelligent - least intelligent Kiedy i jak stosujemy stopień wyższy przymiotnika? Stopień wyższy przymiotnika stosujemy do porównania dwóch rzeczy, ludzi lub grup. W porównaniu używamy słowa than - niż, od np. Peter is taller than Kasia. - Peter jest wyższy niż Kasia. Boys are faster than girls. - Chłopcy są szybsi niż dziewczęta. Dogs are more intelligent than frogs. - Psy są bardziej inteligentne niż żaby. Bikes are less expensive than cars. - Rowery są mniej drogie niż samochody. Kiedy i jak stosujemy stopień najwyższy przymiotnika? Stopień najwyższy przymiotnika stosujemy do wskazania elementu "naj" w grupie. W stopniu najwyższym stosujemy słowo the lub przymiotnik dzierżawczy przed przymiotnikiem np. Peter is the tallest in class. - Peter jest najwyższy w klasie. Tomek is my oldest friend. - Tomek jest moim najstarszym przyjacielem. Dolphins are the most intelligent animals. - Delfiny są najbardziej inteligentnymi zwierzętami. Bikes are the least expensive mean of transport. - Rowery są najmniej drogim środkiem transportu. Do czego używamy czasu Past Continuous? Past Continuous używamy do: - mówienia o czynnościach które trwały w określonym momencie w przeszłości np. I was washing my car at 7 o'clock yesterday. - Myłam samochód wczoraj o - mówienia o kilku czynnościach które trwały w jednocześnie w przeszłości np. I was washing my car and my brother was reading a book. - Ja myłam samochód a mój brat czytał książkę. - mówienia o dłuższej czynności która została przerwana przez krótszą czynność (Past Simple) w przeszłości np. I was walking home and a car hit me. - Szedłem do domu i samochód mnie uderzył. Jak tworzymy zdanie twierdzące w Past Continuous? podmiot was/were czasownik z końcówką -ing I was washing my car at 7 o'clock yesterday. - Myłam samochód wczoraj o We were walking home and a car hit us. - Szliśmy do domu i samochód w nas uderzył. Jak tworzymy zdanie przeczące w Past Continuous? podmiot was/were not czasownik z końcówką -ing I was not washing my car at 7 o'clock yesterday. - Nie myłem samochód wczoraj o We were not walking home at 6 in the morning. - Nie szliśmy do domu o 6 rano. Jak tworzymy zdanie pytające w Past Continuous? Was/Were podmiot czasownik z końcówką -ing ? Was I washing my car at 7 o'clock yesterday? - Czy myłam samochód wczoraj o Were we walking home and a car hit us? - Czy szliśmy do domu i samochód w nas uderzył? Jak tworzymy tryb rozkazujący? Tryb rozkazujący tworzymy poprzez użycie bezokolicznika, np: Go! - Idź! Stay! - Zostań! Be quiet! - Bądź cicho! Przeczenie tworzymy poprzez użycie Don't przed bezokolicznikiem, np: Don't go! - Nie idź! Don't stay! - Nie zostawaj! Don't be quiet! - Nie bądź cicho! Home Sztuka, Kultura, KsiążkiJęzyk Polski zapytał(a) o 17:46 W czasie teraźniejszym nie można określić? To zadanie na polski z ćwiczeniówki " Gramatyka i stylistyka " strona 11 zadanie 6. To pytanie ma już najlepszą odpowiedź, jeśli znasz lepszą możesz ją dodać 1 ocena Najlepsza odp: 100% Najlepsza odpowiedź EKSPERTajrini odpowiedział(a) o 17:52: ...podręcznika nie mam, ale wiem , że w...czasownikach w czasie teraźniejszym nie da się określić piszę...ale kto to pisze? chłopiec? dziewczyna? dziecko?...wszyscy mówią tak samo... Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub